Hornos de la Peñako kobazuloa

Kantabriako arkeologia-inbentarioa. Erreferentzia zk. 069.008

Peña de Los Hornos, Tarriba, San Felices de Buelna, Kantabria

Sarbidea maila goreneko komunikazio-bide hurbilenetik

CA-170tik (zeinak A-67 eta N-623 lotzen dituen), Rivero herrian Tarribako auzora daraman hegoalderanzko saihesbidea hartzen da. Hortik, eta Tejas mendira igotzen den pistatik, “Peña de los Hornos” deitutakora iristen da, eta han dago barrunbea. Pistaren ezkerraldetik, goranzko norabidean, leizearen ahora igotzen diren eskailera batzuk abiatzen dira.

Koordenatu geografikoak minutuak eta segundoak adierazita

UTM 30T 416520E / 4790553N – Z: 222

Deskribapen topografikoa

Kobazuloa Tejasko errekaren gaineko kareharrizko mendi batean zabaltzen da. Besaya eta Pas ibaien haranen arteko igarobide naturala menderatzen du. Hegoaldera begira ahoa du, atari zabal batera sartzeko; 11 m zabal eta 18 m luze da. Atzealdetik, 1,5 m zabal eta 21 m luze den galeria bat abiatzen da, eta bi gela zabalagoetan amaitzen da. Hortik aurrera, barrunbeak eskuinerantz jarraitzen du, 20 m inguru, eta, jarraian, ezkerrera biratu ondoren, beste 25 m gehiago.

Aurkikuntzaren data

Aztarnategi arkeologikoa eta bere labar-artea 1903an aurkitu zituen H. Alcalde del Ríok.

Ikerketa arkeologikoa

Aztarnategi arkeologikoa 1909 eta 1910 artean dokumentatu zuen Institut de Paléontologie Humainek (Paris), H. Obermaierren zuzendaritzapean, zeinak atariaren ondoren dagoen korridore estuan induskatu zuen. Espainako Gerra Zibilean (1936-1939) erabili zen kobazuloa babesleku gisa, eta honek nolabaiteko narriadura ekarri zuen irudikapenetan. XX. mendeko azken hamarkadetan P. Uckok egindako labar-artearen ikerketak eta L.G. Freeman, F. Bernaldo de Quirós, L. Straus eta P. Utrillak, besteak beste, egindako aztarnategiaren azterketa nabarmentzen dira.

Aztarnategi arkeologikoan dokumentatuko sekuentzia estratigrafikoa honela laburbiltzen da:

Goiko maila: Historiaurre berria.

B maila: Erdi Madeleine aldia.

C maila: Erdi Solutre aldia.

D maila: Aurignac aldi eboluzionatua.

Oinarrizko maila: Kina motako Moustier aldia.

Eduki artistikoak: pinturak, grabatuak

Haitzuloan labar-artearen bi multzo bereizten dira.

Sarreran, trazu sinple eta sakoneko grabatu batzuk daude, Paleolitoko labar-artearen antzinako faseei atxikiak; bisonte bat eta zaldi bat irudikatzen dituzte, marra ez figuratiboen artean. Haitzuloaren amaieran beste multzo bat dago, grabatu ugarirekin, makarroiak barne, eta margo beltzekin, Madeleine aldiko artearen barnean koka daitekeena (Leroi-Gourhanen antzinako IV. estiloa). Irudikapenak 11 zaldi, 5 bisonte, 5 uro, 4 ahuntz, 2 orein ar eta antropomorfo bat hartzen ditu, zehaztu gabeko irudi batzuekin eta marra ez-figuratiboekin batera.

ALCALDE DEL RÍO, H., BREUIL, H., SIERRA, L. 1911. Les Cavernes de la Région Cantabrique (Espagne). Monaco: Impr. Veuve A. Chêne.

BERNALDO DE QUIRÓS, F. 1982. Los inicios del Paleolítico superior cantábrico. Madrid: Ministerio de Cultura (C.I.M.A. Monografías 8).

BREUIL, H., OBERMAIER, H. 1912. Les premiers travaux de l’Institut de Paléontologie Humaine. L’Anthropologie XXIII: 1-27.

STRAUS, L.G. 1983. El Solutrense cantábrico. Una nueva perspectiva. Madrid: Ministerio de Cultura (C.I.M.A. Monografías 10).

UTRILLA, P. 1981. El Magdaleniense inferior y medio en la costa cantábrica. Madrid: Ministerio de Cultura (C.I.M.A. Monografías 4).

ONTAÑÓN PEREDO, R. 2018. 10 Cuevas Patrimonio Mundial en Cantabria. Santander: Consejería de Educación, Cultura y Deporte - Gobierno de Cantabria / Asociación de Amigos del MUPAC.